معماری هنر ایده

فرانک لوید رایت

قسمت سوم

نگرش رایت در طراحی ساختمان ها

تمایل و علاقه رایت در طراحی خانه ها به صورتی بود که وی این فضا ها را به صورت فضاهای محصور و پناهگاه مانند می ساخت این نگرش رایت در طراحی حتی در ساختمان های اداری نیز نمود چشم گیری داشت .تا بدان جا که در ساختمانهای اداری کمپانی صابون سازی لارکین (بافلو 1904) و کمپانی واکس سازی جانسن در (راستین 1939) به صورت بارزی نمایان بود .دو ساختمان ذکر شده در فاصلهء بیست سال از هم ساخته شدند و از حیث سیما با هم متفاوتند اما با کمی دقت در شیوهء طراحی آنها میتوان یافت که هر دو از یک دیدگاه و ایدهء معمارانه پیروی می کنند . با نگرش عمیق در این کارها می توان شناختی بیشتر از معماری بزرگ همچون رایت بدست آورد .معماری که ایده های شگرف خود را با هنر معماری جاودان ساخت ، آری (معماری هنر ایده)ایدهای بی نظیر با هنر معماری در آمیخت و زیبایی را خلق کرد.

ساختمان کمپانی واکس سازی جانسن:

در ساختمان اداری این کارخانه که طی سال های 39-1937 ساخته شدههمچون کارهای گذشتهء رایت (ساختمان اداری لارکین)از مجموعه ی فضاهای مستقل تشکیل شده است .کل مجموعه در یک طبقه احداث شد و یکی از علل شهرت این ساختمان ستون های عجیبی بود که در آن قرار گرفت :ستون هایی قارچ مانند .ذکر این نکته لازم است که توجه اصلی خود رایت در این ساختمان معطوف به ورود نور طبیعی به داخل آن و روشنایی آن بود.این ساختمان در مرکز شهر راستین بنا شده بود .

ایرادی که مهندسین آن دوره به طرح ساختمان وارد می داشتند این بود که به جای استفاده از تعداد زیادی ستون قارچی شکل می شد تمام سالن را با چند ستون پوشش داد تا هزینه کمتر وفضایی بیشتر و کارآمد تر در اختیار داشت اما در اینجا سوالی مطرح میشود که آیا اثر معجزه آمیز آن از بین نمی رفت؟

از نوشته ی تمام کسانی که برای اولین بار این بنا را مشاهد کردند پیداست همه تحت جادوی این فضا محو تماشای آن گشته اند .جادویی که سر چشمه ی آن هنر ناب رایت بود.می گویند این ساختمان دو برابر پیشبینی های اولیه خرج برداشت اما از آن جا که شرکت جاکسن از عهده ی چنین خرجی بر می آمد و به تجمل در کار تمایل داشت کار ادامه یافت. بعضی بناها در عین خشک بودن کارشان (به منظوری که مورد استفاده قرار می گیرند)باز هم عنصری با نام تجمل در آنها لازم است از طرف دیگر باید گفت آنها (کمپانی جاکسن) از هنر رایت با خبر بودند و می دانستند که طرح های او فراتر از زمان خویش حرکت می کند.در تالار این بنا :رایت با نوری نقرهای گون اشکالی سیال شور و هیجانی در فضا آفرید که بدون آن معماری مفهوم خود را از دست می دهد بعد از گذشت صد وپنچاه سال از معماری جدید وی نشان داده بود چگونه می توان به قدرت ابتکار هنوز تجمل را به عرصه معماری راه داد .در ساختمان جانسن نتیجه بیست سال کار رایت خلاصه می شود در طی این بیست سال رایت به طور تدریجی خطوط مستقیم و زوایای قائم را کنار گذاشت و بیشتر کارهای خود را با خطوط منحنی و دایره گون خلق کرد.

کتابی دیگر در باره ی فرانک لوید رایت(گردآوری به وسیلهء Donald W. Hoppen )