معماری هنر ایده

قسمت دوم

آران و بيدگل: شهر گنبدها

آران و بيدگل بر آمده از ريگ های روان و رمل ها، يکی از چهل حصار است که نخستين شهر نشينان جهان را در خود سکنی داد. اصل واژه آران از آرين و نام ديگر قوم آريا، به معنای جايگاه مقدس است و بيدگل نيز تغيير يافته بی بی گل و ويگل است.

شهرستان آران و بيدگل با وسعت 6051 کيلومتر مربع در شمالی ترين نقطه استان اصفهان واقع شده است. اين شهرستان که به نگين کوير مشهور است از شمال به درياچه نمک و استان های قم و سمنان و از مشرق به نظنز و اردستان و از جنوب و غرب به شهرستان تاريخی کاشان محدود می شود. در اين منطقه صنعت دامپروری از رونق چندانی برخوردار نيست و عمده محصولات آن را صيفی جاتی همچون هندوانه، هويج ، خيار ، شلغم و ... تشکيل می دهند. فرش بافی در هر دو شهر رايج است و در بازار به قالی کاشانی مشهور است. آران و بيدگل يکی از غنی ترين و مهمترين جاذبه های گردشگری استان به حساب می آيد. کوير زيبا و خيال انگيز اين دو شهر تا ابد از ياد و خاطر هر بيننده ای بيرون نمی رود با کوچه و معابری پر پيچ و خم که به چندين ميدان مرکز محله می رسند. اين شهر کهن با دو منطقه بزرگ شهری دارای 29 محله است که گنبدها و گلدسته های مساجد و حسينيه ها و امامزداده هايش رنگ و بويی معنوی به آن بخشيده است.

باغ فين

باغی بسيار سر سبز و زيبا که مانند ستاره ای در کوير می درخشد . در تمام باغ جوی هايی بسيار زيبا و منظم در جريان است و می ورد تا زندگی را در باغ به جريان بيندازد. شتر گلوی عباسی از بناهای معتبر و ارزنده دوران صفوی است که در مرکز اين باغ قرار گرفته است به آن حوضخانه مرکزی می گفته اند.و از آنجا که  اين حوضخانه به شکل گلوی شتر ساخته شده است به شتر گلو معروف شده است. چشمه سليمانيه که منبع اصلی تغذيه آب اين حوضخانه است پشت چايخانه سنتی باغ فين است قرار دارد. حمام معروف فين، در داخل باغ واقع شده است. معماری حمام در عين سادگی بسيار خيره کننده است. در سالن های تو در تو و راه روهای پيچ در پيچ حمام بوی خيانت به مشام می رسد. هر چه جلوتر می روی خيانت را بيشتر حس می کنی!

حمام سلطان امير احمد

حمام سلطان امير احمد در جوار امامزاده سلطان امير احمد از نوادگان امام جواد بنا شده است اين حمام تاريخی نمونه ای از زيباترين حمام های ايران از نظر معماری تزئينات و کاربرد فضاهاست. قدمت اين حمام که از دو بخش تشکيل شده و هر بخش دارای بينه و سربينه است. به دوران صفويه می رسد. بام اين حمام يکی از زيباترين بام های گنبدی شکل ايران محسوب می شود که روی هر گنبد آن شيشه های عدسی محدب مانند قرار دارد تا نور کافی را برای قسمت های مختلف حمام تامين کند. اين حمام علاوه بر معماری منحصر به فردی که دارد نمونه بسيار خوبی از هنر نقاشی و گچ بری عصر صفوی را به نمايش می گذارد. حمام سلطان امير احمد در اثر زلزله ای که در همان دوارن به وقوع پيوست کاملاً ويران شد و دوباره آن را بازسازی کردند.

قمصر، نگين کوير

جايی در حاشيه کوير، آفتاب با تابش بی امانش طبيعت را به مبارزه فرای می خواند در اين مبارزه، اين طبيعت است که پيروز می شود و رويش گل های محمدی هم نويد اين پيروزی است.

گويی اين شهر بوی خدا می دهد. اين جا شهر گل های پيامبر اعظم (ص) است. اين جا گلابش بهانه ی زيبايی صوت صلوات است. اين جا شهر عشق و هنر، شهر هزار دستان سرمست از باده ی وصل، اين جا قطعه ای از بهشت خداوند بر روی زمين است. اين جا قمصر است، پايتخت گل و گلاب ايران.

جشنواره گل و گلاب کاشان گويا برای همگان آشناست. چرا که خيلی از مسافران و گردشگران زمان سفر خود به کاشان را در فصل گل چينی و گلابگيری مشخص کرده و منتظر اين فرصت هستند.

گل چينی قبل از طلوع آفتاب يعنی قبل از باز شدن کامل غنچه شروع و تا 9 صبح پايان می يابد. بهترين گلاب از گل هايی به دست می آيد که قبل از طلوع خورشيد برداشت می شوند.

گلاب ناب چنان با نام قمصر عجين گشته که تا هميشه تاريخ جاودان و ماندگار است. از قديم الايام به يک رسم خوب و دل انگيز تا نامی از قمصر بر زبان جاری می شود. بلافاصله آنچه در ذهن تداعی می شود گل است و قداست گلاب.

نياسر

روستای سر سبز ، زيبا و قديمی با قدمت چند هزار ساله ، مرکز بخش نياسر از توابع کاشان و استان اصفهان است. اين شهر در فاصله 24 کيلومتری غرب کاشان قرار دارد. اين روستا يکی از سه مرکز مهم توليد گل سرخ، گلاب و عرقيات گياهی کاشان است. چشمه پر آب اسکندريه و قنات های مختلف غنايی خاص به آن بخشيده است. متوسط ارتفاع شهر نياسر از دريا 1650 متر است. ارتفاع چارتاقی که بلندترين نقطه شهر است 1750 متر از سطح دريا است. بنا به شواهد تاريخی اين روستا از کهن ترين مراکز سکونت بشری است و قدمت چارتاقی آن به اواخر دوره اشکانی و اوايل ساسانی باز می گردد. احتمالاً پيدايش غار نياسر پيش از شکل گيری سيلک کاشان است.